Domagamy się zmiany legislacyjnej, która zapewniłaby realną ochronę liderom związkowym i uspójniłaby przepisy dotyczące ochrony związkowej. Dzisiaj zgodnie z art. 32 ustawy o związkach zawodowych pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może zwolnić z pracy chronionego działacza związkowego. Niestety w praktyce ten przepis jest fikcją, ponieważ gdy pracodawca zwalnia dyscyplinarnie chronionego związkowca, to zwolnienie jest ważne również wtedy, gdy organizacja związkowa nie wyraża zgody na wyrzucenie go z pracy. Szczególnie często ten proceder ma miejsce w spółkach skarbu państwa i instytucjach państwowych, gdzie polityczni nominaci wyrzucają niezależnych związkowców pod dowolnym pretekstem. Potem zazwyczaj przegrywają sprawy w sądzie, ale sprawy trwają latami, a odszkodowania płacą firmy, a nie prezesi.
Działalność związków zawodowych jest wpisana w Konstytucję RP i stanowi jeden z fundamentów dialogu społecznego na poziomie przedsiębiorstwa. Dlatego proponujemy wprowadzenie do Kodeksu pracy zmiany, która pozwoliłaby zapewnić związkowcom realną ochronę przed zwolnieniem. Wnosimy o dodanie § 4 i 5 w art. 52 Kodeksu Pracy w brzmieniu:
§ 4 „W przypadku posiadania przez pracownika ustawowej ochrony przed zwolnieniem pracodawca po otrzymaniu negatywnej opinii od reprezentującej pracownika organizacji lub innego organu mającego przekazać stanowisko w sprawie zwolnienia może rozwiązać z nim umowę o pracę tylko poprzez uzyskanie od właściwego sądu pracy wyroku wyrażającego zgodę na rozwiązanie umowy o pracę z chronionym pracownikiem.”
§ 5 „Pracodawca zwolniony jest z obowiązku wynikającego z zapisu § 4 tylko w przypadku wymienionym w § 1 pkt 2” (mowa w nim o popełnieniu przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem).
Powyższy zapis chroniłby ustawowo chronionych związkowców przed bezprawnym działaniem pracodawcy. Wprowadzenie powyższego zapisu odciążyłoby również sądy pracy od przewlekłych postępowań sądowych, których jedynym celem jest opóźnienie wydania wyroku przez pozwanego pracodawcę. Warto pamiętać, że bardzo często działania pracodawców mają charakter zastraszający i chodzi w nich o zniszczenie niezależnych związków zawodowych na terenie zakładu pracy.
Wprowadzenie proponowanej zmiany pozwoliłoby zapobiec bezprawnym i arbitralnym zwolnieniom, a w konsekwencji pozostawaniem działaczy związkowych bez środków do życia przez okres rozpatrywania sprawy. Dotkliwość bezprawnego zwolnienia w tym zakresie jest tym większa, że zwolnienie pracownika podlegającego ochronie w trybie art. 52 Kodeksu pracy stygmatyzuje go na rynku pracy i utrudnia zdobycie nowego zatrudnienia.
Proponowana zmiana umacniałaby związki zawodowe, ale zarazem chroniłaby firmy przed koniecznością wypłaty wysokich odszkodowań, które często mają miejsce w konsekwencji bezprawnych zwolnień chronionych przedstawicieli związków zawodowych. To sprawa istotna nie tylko z perspektywy stosunków pracy w przedsiębiorstwie, ale też kondycji finansowej instytucji nadzorowanych przez państwo, ponieważ to właśnie w nich zdecydowanie najczęściej dochodzi do dyscyplinarnych zwolnień chronionych działaczy związkowych.
Proponowana przez nas regulacja prawna nie ogranicza prawa pracodawcy do możliwości zwolnienia chronionych związkowców w przypadkach ciężkiego naruszenia przez nich podstawowych obowiązków pracowniczych, ale pozostawia decyzję uprzedniej ocenie sądu pracy. Dzięki tej zmianie to pracodawca musiałby kierować sprawę do sądu, a nie chroniony ustawowo związkowiec. Wdrożenie tego rozwiązania ułatwiłoby też tworzenie nowych związków zawodowych, dając ich założycielom realną ochronę.
Najnowsze komentarze